* اعمال شب اول ماه محرم
1ـ نماز: این شب چند نماز دارد که یکی از آنها به شرح ذیل است:
دو رکعت، که در هر رکعت بعد از حمد یازده مرتبه سوره توحید خوانده شود.
در فضیلت این نماز چنین آمده است:«خواندن این نماز و روزه داشتن روزش موجب امنیّت است و کسی که این عمل را انجام دهد، گویا تمام سال بر کار نیک مداومت داشته است.» [3]
2ـ احیای این شب. [4]
3ـ نیایش و دعا.
*روز اول محرم
اول محرم هر سال اولین روز سال قمری است. از امام محمدباقر(علیه السلام) روایت شده است: «آن کس که این روز را روزه بدارد، خداوند دعایش را اجابت می‌کند، همانگونه که دعای زکریا(علیه السلام) را اجابت کرد.» [5] دو رکعت نماز خوانده شود و پس از آن سه بار دعای زیر قرائت گردد:
«اللّهم انت الاله القدیم و هذه سنةٌ جدیدةٌ فاسئلک فیها العصمة من الشیطان و القوَّة علی هذه النّفس الامّارة بالسُّوء»[6]؛ بارالها! تو خدای قدیم و جاودانی و این سال، سال نو است، از تو می‌خواهم که مرا در این سال از شیطان حفظ کنی و بر نفس اماره (راهنمایی کننده) به بدی پیروز سازی.
*روز دوم محرم
در چنین روزی کاروان امام حسین(علیه السلام) در سال 61 ه .ق وارد سرزمین کربلا شد و با ممانعت لشکر حرّ مجبور به توقّف در آنجا گردید. [7]
*روز سوم محرم
از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) نقل شده است:
«هر کس در این روز روزه بگیرد، خداوند دعایش را اجابت کند. [8]
در آن روز سپاه عمر بن سعد وارد کربلا شد.
*روز چهارم محرم
بی‌نتیجه بودن مذاکره حضرت سیدالشهداء(علیه السلام)، با عمر بن سعد برای وادار کردن لشکر وی به ترک جنگ و دعوت او و لشکرش جهت ملحق شدن به سپاه اسلام.
*روز هفتم محرم
روزه گرفتن مستحب است.
*روز نهم محرم
تاسوعای حسینی، روز محاصره امام حسین(علیه السلام) و اصحابش در سرزمین کربلا توسط سپاه شمر. [9]
* اعمال شب عاشورا
1ـ چند نماز برای این شب در روایات آمده است که یکی از آنها چنین است:
چهار رکعت نماز که در هر رکعت بعد از سوره حمد، 50 بار سوره توحید خوانده می‌شود. پس از پایان نماز، 70 بار «سبحان الله والحمدالله و لا اله الاّ الله و الله اکبر ولا حول ولا قوة الاّ بالله العلیّ العظیم» خوانده شود. [10]
2ـ احیای این شب کنار قبر امام حسین(علیه السلام). [11]
3ـ دعا و نیایش.
*روز عاشورا
1ـ عزاداری بر امام حسین(علیه السلام) و شهدای کربلا، در این مورد از امام رضا(علیه السلام) نقل شده است:
هر کس کار و کوشش را در این روز، رها کند، خداوند خواسته‌هایش را برآورد و هر کس این روز را با حزن و اندوه سپری کند، خداوند قیامت را روز خوشحالی او قرار دهد. [12]
2ـ زیارت امام حسین(علیه السلام). [13]
3ـ روزه گرفتن در این روز کراهت دارد؛ ولی بهتر است بدون قصد روزه، تا بعد از نماز عصر از خوردن و آشامیدن خودداری شود. [14]
4ـ آب دادن به زائران امام حسین(علیه السلام). [15]
5ـ خواندن سوره توحید هزار مرتبه. [16]
6ـ خواندن زیارت عاشورا.
7ـ گفتن هزار بار ذکر «اللّهم العن قتلة الحسین(علیه السلام).» [17]
تهیه و تدوین حجت الاسلام سعید جواد نورموسوی
منابع؛
[1] - وسائل الشیعه، ج 5، ص 394، حدیث 8.
[2] - وسائل الشیعه ، حدیث 7.
[3] - بحارالانوار، ج 98، ص 333؛ وسائل الشیعه، ج 5، ص 294، حدیث 1؛ مفاتیح الجنان، ص 286.
[4] - مصباح المتهجد، ص 783.
[5] - عروة الوثقی، ج 2، ص 243؛ وسائل الشیعه، ج 7، ص 347، حدیث 3.
[6] - بحارالانوار، ج 98، ص 334.
[7] - فرهنگ عاشورا، ص 406.
[8] - عروة الوثقی، ج 2، ص 242؛ وسائل الشیعه، ج 7، ص 348.
[9] - وسائل الشیعه ، ج 7، ص 339، حدیث 1..
[10] - وسائل الشیعه ، ص 295، حدیث 4 و 5.
[11] - بحارالانوار، ج 98، ص 340.
[12] - بحارالانوار، ج 98، ص 43، حدیث 5.
[13] - کامل الزیارات، ص 174، حدیث 5 و 6.
[14] - وسائل الشیعه، ج 7، ص 338، حدیث 7.
[15] - کامل الزیارات، ص 174، حدیث 5.
[16] - وسائل الشیعه، ج 7، ص 339، حدیث 8.
